მალხაზ წერეთელი: ზურაბ ნოღაიდელი აწერს ხელს ამ საშინელ მემორანდუმს

ჭიათურის მაჟორიტარი დეპუტატი მალხაზ წერეთელი საქართველოს მთავრობას თხოვნით მიმართავს, ვიდრე მდგომარეობა ქაოსური გახდება, აქტიურად და დროულად მოახდინოს რეაგირება ტყიბულის მაღაროს მუშა-მოსამსახურეთა პრობლემებზე. მისი განცხადებით, არსებობს სოციალური პარტნიორობის კომისია, რომლის ხელმძღვანელად პრემიერ-მინისტრი ითვლება, მაგრამ ეს ფუნქცია დელეგირებული აქვს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრს, დავით სერგეენკოს. მისი ინფორმაციით, ტყიბულის მაღაროელთა შრომის პირობები მძიმეა, დარღვეულია სანიტარულ-ჰიგიენური ნორმები, დამსაქმებელი კომპანიაზე განაკვეთური მუშაობისთვის და ნამატს არ გასცემს, დროებითი შრომის უუნარობის დღეებს არ ანაზრაურებს, დაცულია რ არის შრომის უსაფრთხოების პირობები, რაც არაერხელ გამხდარა მაღაროელთა დაღუპვის მიზეზი.

8 იანვარს, ტყიბულის მაღაროელებმა წერილობით მიმართეს კომპანიის ხელმძღვანელობას, თუმცა, წერილზე რეაგირება არ მომხდარა.

„პრაიმნიუსჯორჯია“ ჭიათურის მაჟორიტარ დეპუტატს, მალხაზ წერეთელს ესაუბრა:

-ვიდრე მდგომარეობა ქაოსური გახდება, თქვე ნ ითხოვთო, რომ პრემერ-მინისტრმა რეაგირება მოახდინოს. საინტერესოა, რატომ გახდა დღეს ასე აქტუალური მაღაროელთა პრობლემები, როცა ცნობილია, რომ „ქართულ ოცნებას“ აღნიშნული პრობლემა ხელისუფლებაში მოსვლისთანავე დახვდა. ამდენი წლის განმავლობაში არაფერი შეცვლილა?

- ვერ გადაწყდა, რადგან კერძო კომპანიასთან დაკავშირებული პრობლემები არსებობს. სახელმწიფოს არ გააჩნია ბერკეტი, კერძო კომპანიას რაიმე მიუთითოს, ან უბრძანოს, რომ ეს უნდა გააკეთოს. აქ დიდი როლი ეკუთვნის პროფკავშირებს და თავისთავად, სახელმწიფოს. არსებობს შრომის ახალი კოდექსი, ასევე სოცილური პარტნიორობის კომისია, ანუ სამმხრივი კომისია, სადაც უნდა დაჯდეს დასაქმებულ მუშა-მოსამსახურეთა წარმომადგენელი, დამსაქმებელი და სახელმწიფო. სწორედ ამიტომ ვარ უკმაყოფილო, რომ სამმხრივი კომისია ისე ვერ მუშაობს, როგორც უნდა მუშაობდეს. ახლა, როცა გამწვავდა ვითარება, ტყიბულის მეშახტეების დაბეგვრის თვალსაზრისით, ისევ ამ კომისიას მოვუწოდე გააქტიურებისკენ, რათა მწვავე კრიზისის განეტრალება მოხდეს. დღეს, სხვათაშორის, დავით სერგეენკომ, რომელსაც აქვს დელეგირებული უფლება პრემიერ-მინისტრისგან, რომ უხელმძღვანელოს ამ კომისიას, გააკეთა განცხადება, რომ ისინი ჩართული არიან პრობლემაში და გარკვეული სამუშაო უკვე შესრულებულია. მან იმედი გამოთქვა, რომ მოლაპარაკების შედეგები დაიდება და პრობლემები ნაწილობრივ გადაჭრილი იქნება.

-უფრო კონკრეტულად, განსასჯელი საკითხი რას ეხება?

-კერძოდ რა სამუშაოა გაწეული და რა შესრულდა, ნამდვილად არ ვიცი, უბრალოდ, ვიმეორებ იმ ინფორმაციას, რაც მთავრობის სხდომიდან მივიღე. უამრავი კერძო კომპანიებთან დაკავშირებით უამრავი პრობლემები არსებობს.

-რა არის მთავარი მიზეზი იმისა, რომ კერძო კომპანიების მხრიდან სისტემატური სახე ხდება დაქირავებული პერსონალის მიმართ კაბალურ დამოკიდებულებას?

-მაგალითად, ვიცი, რომ ჭიათურაში კომპანია შემოვიდა ძალიან ცუდი წინაპირობებით. ამის საფუძველზე გაფორმდა მემორანდუმი, სადაც ეწერა, რომ კომპანია თუ შემოვა ამ საბადოზე, 8 წლის განმავლობაში გარემოზე მიყენებული ზიანისათვის არ გადაიხდის არც ერთ თეთრს. ამას მაშინდელი მთავრობა დაეთანხმა, მაშინდელი პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი აწერს ხელს ამ საშინელ მემორანდუმს და იქ კიდევ ბევრი ასეთი „მარგალიტია.“ წინა ხელისუფლებამ დააშავა უზარმაზარი დოზით, რომ კომპანიები ყოველგვარი ვალდებულების გარეშე შეუშვა საბადოზე. „ჯორჯია მარგანეზი“ ჭიათურის საბადოზე ყოველგვარი ვალდებულების გარეშეა შემოსული და იმის უფლებაც მისცეს, რომ გარემოსთვის მიყენებული ზიანისთვის არაფერი არ გადაეხადა. ვართ ახლა იმ მდგომარეობაში, როგორშიც ვართ. ამ კომპანიის, რომელიც 8 წელაიწადია ფუნქციონირებს და თან „რკინიგზის“ შემდეგ მეორე დამსაქმებელი საქართველოში და არის უმსხვილესი ექსპორტიორი, მისი შემცვლელის მოძებნა თუ დავიწყეთ, უცებ ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველზე საბადოდან გაშვება ასე მარტივად ვერ მოხდება. თან მემორანდუმში ისეთი მუხლებია ჩადებული, რომელიც ითვალისწინებს, რომ თუ მას ლიცენზიას შეუწყვეტენ, ის ლონდონის სასამართლოში იჩივლებს და ა.შ. ანუ ისეთი სამართლებრივი ბაზაა შექმნილი წინა ხელისუფლების მიერ, რომ ძალიან ძნელია კომპანიასთან კონტრაქტის გაუქმება.

-თქვენ მომხრე ხართ, რომ „ჯორჯია მანგანეზს“ ხელშეკრულება გააქუმდეს?

-მე არ ვარ მომხრე, რომ კომპანიას ხელშეკრულება გაუუქმდეს, მთავრობას ერთ რამეს ვთხოვ, რომ კომპანიის ქმედება მოექცეს იმ კანონების ფარგლებში, რა კანონმდებლობაც საქართველოში არსებობს. წიაღის შესახებ, ლიცენზირების, გარემოზე ზემოქმედების შეფასებისა და გარემოს დაცვის და ა.შ. კანონები გვაქვს და ამ ჩარჩოებში მოქმედება შესაძლებელია. სამწუხარო ის არის, რომ ამ კომპანიის ქმედება კანონიერების ჩარჩოებს გაცდენილია, გარკვეული მცდელობები კი გავქვს, მაგრამ ხელშესახები შედეგები მიღებული ჯერ არ არის.

-თავის მხრივ, ტყიბულის მაჟორიტარი დეპუტატი ელისო ჩაფიძე ირწმუნება, რომ მას შემდეგ, რაც პარლამენტარი გახდა, ტყიბულის მაღაროელთა უფლებების დასაცავად იბრძვის, მაგრამ ამ წელბის განმავლობაში მას ხელს თავად სახელმწიფო სტრუქტურების წარმნომადგენლები და მათ შორის, სამხარეო გუბერნატორი უშლიან. როგორ ფიქრობთ, არის თუ არა სახელმწიფოს დაინტერესება იმ ხარისხის, რომ დაქირავაბული კონტინგენტის ინტერესების იგნორირებას ბოლო არც ბოლო წლების განმავლობაში გამოუჩნდა?

-ალბათ, რაღაცის შეცვლა უკეთესობისკენ შეიძლებოდა. მე არ ნამდვილად ვიცი, ელისო ჩაფიძეს ხელს ვინ უშლის, მაგრამ რომ ვქთვა, მე ხელს მიშლიან, ნამდვილად გამიჭირდება. უბრალოდ, იმის დეფიციტი მაქვს, რომ ჩემს მიერ მიწოდებულ ინფორმაციაზე არ ხდება შესაბამისი რეაგირება. მე უფრო მეტად უპასუხისმგებლობაზე მაქვს საუბარი, რადგან სახელმწიფო სტრუქტურებში არიან ადამიანები, რომლებსაც საკუთარი პასუხისმგებლობა გათავისებული ვერ აქვთ.

-კერძოდ, რომელ სტრუქტურებს გულისხმობთ?

-არის ასეთი შემთხვევები, მაგალითად, საავადმყოფოს, გაზიფიცირების, წყალომომარაგების მიმართულებით. ამ კუთხით, რაიონში ძალიან დიდი პრობლემებია. ზოგადად ვსაუბრობ და კიდეც ვამბობ, რომ ამდენი წლის განმავლობაში ან მე ვერ ავუხსენი კარგად, ან თავად ვერ აუხსნეს საკუთარ თავს, რა მძიმე მდგომარეობაა რაიონში. ამხელა ქალაქს წყალი და გაზი არა აქვს და დღევანდელ მთავრობის სხდომას რომ ვეცნობოდი, ითქვა, რომ 21 მუნიციპალიტეტში 0,3%-ია გაზიფიცირებული. ასე წყალწაღებულ რაიონისკენ თუ არ გამოიხედავენ, არ ვიცი, რა უნდა ვთქვა.

-როგორც ამბობთ, სოციალური აფეთქების წინაშე დგას ტყიბულის მაღაროელთა მდგომარეობაც. რამდენად არის მოსალოდნელი იქ მოვლენების ესკალაცია იქიდან გამომდინარე, რომ სახელმწიფოს უნარი არა აქვს საკუთარი მოქალაქეების ინტერესები დაიცვას?

-დავით სერგეენკო მაიმედებს, რომ ვითარება არ გამწვავდება. როგორც ტყიბულის, ისე ჭიათურის მუნიციპალიტეტი არის მონოდარგობრივი, ისინი დაკავშირებული არიან მადნუელის მოპოვებასთან. გაჩერდება შახტა, მაღაროელი და მთლიანდ სიცოცხლე წყდება ამ ორ მუნიციპალიტეტში. თუკი გაფიცვა, კონკრეტულ შემთხვევაში, ტყიბულში არ შეწყდება და რაღაც ლოგიკურ შეთანხმებამდე არ მივა, თუნდაც მაგიდასთან დასხდომით და კონსტრუქციული მუშაობით, ამან შეიძლება ქაოსი გამოიწვიოს. მუშა რომ არ მუშაობს, მის ოჯახში არაფერი შედის და თავისთავად ყველას და ყველაფერს გაუჭირდება ამ ორ რაიონში.

-მხოლოდ კერძო კომპანიების ინტერესებზე რომ არ ვისუაბროთ, ხომ არ ფიქრობთ, რომ ამ უთანასწორო მდგომარეობას დღესაც ჰყავს ისეთ ლობისტი ამ ქვეყანაში, რომლის გამოც ადგილი აქვს ვითარების ესკალაციას?

-ყველაფერზე ვლაპარაკობ და ეს რომ ვიცოდე, ამასაც აუცილებლად ვიტყოდი. ალბათ, ხდება ხოლმე ისე, როცა სხვა ინტერესებიც დევს გარკვეულ საკითხებში, მაგრამ კონკრატული არაფერი ვიცი.

-არ ფიქრობთ, რომ ჭიათურის და ტყიბულის საკითხი უკვე პოლიტიზირებული თემა გახდა და არჩევნებამდე შესაძლოა, რეალური პრობლემა პოლიტიკური ძალების მიერ იქნას გამოყენებული ხელისუფლების წინააღმდეგ?

-რა თქმა უნდა, შესაძლებელია, თუკი ეს პრობლემები ცოტა უფრო ღრმად და შინაარსობრივად არ იქნება განხილული. მე წინა პრემიერსაც ვთხოვდი და ამჟამინდელ პრემიერსაც იგივეს ვთხოვ ჭიათურასთან დაკავშირებით და ამაში იგულისხმება ყველა პრობლემა, რომელიც რეგიონალურ ჭრილში კი არა, არამედ კონკრეტულად უნდა განვიხილოთ, რა პრობლემების წინაშე დგას მუნიციპალიტეტი, მოუსმინონ ადგილობრივ ხელისუფლებას არა ისე, რომ ვიღაც გამგებელი მთავრობას მიაწვდის რაღაც ინფორმაციას და მხოლოდ მას ეყრდნობიან. არ ვგულისხმობ ჩემს გამგებელს, არამედ ზოგადად ვსაუბრობ. ყველაფერს ანალიზის დონეზე მუშაობა სჭირდება და ეს ვერ მოხერხდა დღემდე. სხვა შემთხვევეაში, სრულიად შესაძლებელია, რომ პოლიტიკურმა ძალებმა ამ პრობლემებით თავად ისარგებლონ.

-ამბობთ, რომ წინა პრემიერ-მინსიტრსაც თხოვდით ჭიათურის პრობლემით დაინტერესებას. რა არგუმენტები, ან კონკრეტული შედეგები გაქვთ მისგან მიღებული?

-წინა პრემიერის დროს, იყო რამდენიმე პრობლემა მაგალითად, რეგრესის პენსიონერების საკითხი, შემდეგ, მარჩენალდაკარგული რეგრესის პენსიონერების საკითხი და დაახლებით 600 ოჯახზე მეტს აღუდგინეს პენსია, რომელიც წინა ხელისუფლებამ 2007 წელში მოუხსნა. ვიცი, რომ ეს ცვილილება ტყიბულსაც შეეხო, მანამდე კი, ამ პრობელმის გადაწყვეტას საუბრები დასჭირდა იმ დონეებზე, სადაც უნდა გადაწყვეტილიყო და არ გადაწყდა. ამის შემდეგ, მე ირაკლი ღარიბაშვილს პირადი შეხვედრის დროს ვუთხარი და მართლაც, 5 დღეში გადაწყვიტა საკითხი, რასაც ექვსი თვე ყელგამოწეული სხვადასხვა სტრუქტურებს ვთხოვდი. ახლანდელი პრემიერის იმედიც მაქვს. როცა გიორგი კვირიკაშვილს ამ პოსტზე ამტკიცებდნენ, მე მას ვუთხარი, რომ ჭიათურის მუნიციპალიტეტის საკითხი სამთავრობო დოენზე დაინეტერესების საგანი გამხდარიყო. მაქვს მასთან წერილობითი ურთიერთობა და ვიტოვებ იმედს, რომ ჭიათურის საკითხის სამთავრობო დონეზე ცაკლე საკითხად გახილვა მოხერხდება. გიორგი კვირკაშვილთან პირისპირ შეხვედრას მისი პრემიერ-მინისტრობის პირველივე დღიდან ვითხოვ.

„პრაიმნიუსჯორჯია“, ხათუნა ხატიაშვილი